وال پست چیست و به چه صورتی اجرا می شود؟

وال پست چیست؟ چرا باید این عضو غیر سازه ای را در سازه های خود به کار ببریم؟ 

در این مقاله در رابطه با وال پست با شما صحبت خواهیم کرد.

وال پست  چیست ؟ 

دیوار یک ساختار ممتد، یکپارچه، محکم و استوار که از جنس آجر، سنگ، بتن، چوب یا فلز و غیره است. ضخامت دیوار در مقایسه با طول و ارتفاع نازک بوده و معمولاً به عنوان مجزا کننده فضاها از یکدیگر به صورت اجزا یا اتاق ها عمل می کند یا به عنوان محافظ یک فضا است. علاوه بر این، ساختار های عمودی، انتقال دهنده بار ساختمان به زمین هستند و نقش مهمی را در مقاوم سازی ساختمان ایفا می کند.

نقش وال پست در دیوار چیست ؟

به عنوان نگهدارنده دیوار است و سبب درگیری دیوار با اسکلت و در نتیجه باعث استحکام دیوار در برابر باد و زلزله  می شود و کلافی است که در طولهای مشخص برای یکپارچه عمل نمودن دیوار بکار می رود و معمولاً به صورت یک تیر- ستون طراحی می گردد و در انتهای سالن های صنعتی و به طور کل فریم های با دهانه بالا که انتهای آن با دیوار پوشش می گردد، قرار می گیرد. و میتواند فلزی یا بتن آرمه باشد. و نوع فلزی آن معمولاً بصورت پروفیل نبشی، ناودانی و یا قوطی میباشد.  

عملکرد وال پست به چه صورتی است؟

دو سر این اجزای قائم ( که معمولاً قوطی ۶*۶ انتخاب می شوند ) باید به گونه ای مناسب در کف و سقف مهار گردند. برای این کار میتوان قبل از بتن ریزی داخل قالبها پلیت جایگذاری کرد و بعد از اتمام بتن ریزی از این پلیت ها برای جوشکاری از آنها استفاده کرد و یا میتوان با انکر بولت اقدام به جایگذاری پلیت در تیرها و ستون ها نموده و از آن برای اتصالات وال پست استفاده کرد .

لبه قائم تیغه ها نباید آزاد باشد. این لبه ها باید به یک تیغه دیگر یا یک دیوار عمود بر آن، یا یکی از اجزای سازه یا ستونکی که به همین منظور از فولاد، بتن آرمه یا چوب تعبیه می شود، با اتصال کافی داشته باشد. ستونک می تواند از یک ناودانی حداقل نمره ۶ یا معادل آن از فولاد، بتن آرمه یا چوب تشکیل شده باشد. اگر طول تیغه پشت بند کمتر از ۱٫۵ متر باشد، از لبه آن می تواند آزاد باشد. 

وال پست در دیوار چیست و اجرای وال پست فلزی در بلوک های سبک بتنی هوادار اتوکلاو شده

ابتدا محل ورق‌های اتصال به کف و سقف را مطابق با محل پیش بینی شده در نقشه‌ها مشخص می‌کنیم. پس از نصب ورق‌های اتصال، نوع  فلزی را به ورق پایینی و ورق بالایی جوش می‌دهیم. در یک طرف، بلوک سبک را به صورت کامل و در طرف دیگر جای آن را از داخل بلوک توسط اره ایجاد می‌کنیم. در صورتی که وال پست در ضخامت بلوک قرار می‌گرفت و اگر بلوک کوچکتر از ۱۵ سانتیمتر ضخامت داشت، محل عبور وال پست را ایجاد می‌کنیم. در حالت دوم روی وال پست را با توری پوشش می‌دهیم.

جزئیات اجرای وال پست  جهت مقاوم سازی ساختمان به وسیله گروه مشاور پروژه طراحی می شود. اما به طور کل برای ساخت آن، دو عدد نبشی 4 یا 5 را به استفاده از یک میلگرد به ضخامت دیوار می دوزند و بعد کل اجزا را ضد زنگ می زنند و توری مرغی می کشند. سپس، دیوارهای غیر سازه ای و تیغه ها را درون آن مهار می کنند. وال پست ها باید به طور مناسب به عناصر سازه ای طرفین مهار شوند. وال پست در اسکلت فلزی با جوشکاری به تیر و ستون و وال پست در اسکلت بتنی با کاشت صفحه فلزی و جوشکاری این صفحه مهار می شود.

اجرای وال پست

وال پست از نظر مصالح به دو نوع فلزی و بتنی تقسیم می شود. نوع بتنی در سازه های با مصالح بنایی و نوع فلزی در ساختمان های دارای اسکلت به کار می رود. وال پست در اسکلت فلزی و وال پست در اسکلت بتنی را از پروفیل هایی مانند نبشی، ناودانی، قوطی و تسمه می سازند. وال پست همچنین از لحاظ شکل در دو نوع افقی و عمودی وجود دارد.

وال پست عمودی را در دهانه های بزرگ از روی تیر طبقه پایین به زیر تیر طبقه بالا در داخل میان قاب جوش می دهند. ضوابط وال پست در مبحث هشت مقررات ملی ساختمان ویرایش 1392 بند 8-5-5-7 و در بند 7-5-3 آئین نامه طراحی ساختمان ها در مقابل زلزله ویرایش چهار آورده شده است.

نکات اجرای وال پست

 از آنجایی که وال پست در دیوار چیست گفته شده است اغلب  شما با این  موضوع آشنا شده اید که برای اجرای آن نکته های وجود دارد که به آن می پردازیم.

 در ساختمان هایی که اسکلت دارند، اجرای وال پست به طور معمول از مصالح فولادی و پروفیل های نبشی، قوطی و ناودانی ساخته می شود. وال پست درست شده از نبشی در انتقال بار جانبی و یکدستی دیوار بهتر از نوع درست شده با قوطی عمل می کند.

اگر پروفیل وال پست دستگاه مشاور دوبل نبشی باشد، دهانه آن در زمان ساخت باید 1 سانتی متر از ضخامت دیوار بیشتر باشد تا تیغه به درستی در آن قرار گیرد. در وال پست قائم، باید در فاصله های یک متر به یک متر با استفاده از میلگرد آجدار نمره 10، شاخک هایی را به نبشی یا قوطی جوش داد تا گیرداری مورد نیاز تیغه و وال پست تأمین شود و دیوار در زمان وارد شدن بارهای جانبی رفتار یکدست تری از خود بروز دهد.

از دیگر نکته های مهم در اجرای وال پست در دیوار چیست؟

برای گیرداری بیشتر در وال پست افقی با میلگرد آجدار نمره 14 و بیشتر، در فاصله های 1 تا 1.5 متر به سقف اتصال داده می شوند. تمام پروفیل های مورد استفاده برای تولید وال پست باید ضد زنگ بخورند و برای اتصال بهتر میان وال پست با دیوار طرفین و پیشگیری از ترک خوردن ناشی از حرکت های جانبی ساختمان در مرحله انجام نازک کاری، روی آن را با رابیتس یا توری مرغی می پوشانند و با سیم گالوانیزه محکم می کنند.

برای اجرای وال پست قائم باید به سازه متصل شود و اگر روی تیغه قرار گیرد لبه پایینی آن را به شکل نبشی دو طرفه به تیر جوش می دهند. ولی اگر روی کف باشد، ابتدا باید یک عدد پلیت به کف رول بوت کرد و بعد وال پست را روی آن به وسیله دو عدد نبشی جوش داد تا خوب گیردار شود. برای لبه بالایی وال پست قائم در تراز سقف هم از همین روش استفاده میشود. 

اهمیت اجرای وال پست به صورت درست

اجرای وال پست به صورت درست به دلیل تأثیر زیادی که در کنترل خرابی دیوارها دارد، از اهمیت بسیاری برخوردار است. با وجود اهمیت آن در سازه ها، اجرای آن در سازه های شهری در ایران قدمت زیادی ندارد. در کل یا وال پست اجرا نمی شود یا محاسبه آن با نقطه ضعف های اساسی همراه بوده است.

تا پیش از وقوع زلزله کرمانشاه متخصصان بر این تصور بودند که در زمان زلزله تنها سالم ماندن عناصر اصلی سازه مثل تیرها، ستون ها و سقف ها می تواند عملکرد مناسب سازه را تضمین کند و میزان خسارت را تا حد زیادی کاهش دهد. ولی واقعیت این است که حتی در مواردی که سازه پایدار بماند و به عناصر اصلی آن آسیبی وارد نشود، با وارد آمدن آسیب به عناصر غیر سازه ای مانند دیوارهای پیرامونی، تیغه ها و نمای ساختمان، این احتمال وجود دارد که عملکرد کلی سازه زیر سؤال برود و صدمات مالی و جانی جبران ناپذیری رخ دهد.

مشخصات اجرای وال پست چیست ؟

وال پست که به آن نگهدارنده دیوار نیز گفته می شود، عضوی غیرسازه ای در ساختمان است که با مهار دیوارها با اسکلت از یک طرف موجب همبستگی دیوار و از طرف دیگر موجب مهار دیوار در برابر بارهای جانبی ناشی از وزن خود می شود. وال پست در اسکلت فلزی و هم چنین وال پست در اسکلت بتنی قابل اجرا است.

وال پست را در کارگاه از نبشی یا قوطی درست می کنند. وال پست یک کلاف است که برای یکدست کردن دیوار در طول های معین استفاده می شود. بیشترین طول مجاز دیوار غیر سازه ای یا تیغه ای میان دو پشت بند 40 برابر ضخامت دیوار یا تیغه و یا 6 متر کمتر است. همچنین، حداکثر بلندای مجاز دیوارهای غیر سازه ای یا تیغه ها از تراز کف مجاور 5.3 متر است. در این شرایط به اجرای وال پست عمودی یا افقی نیاز نخواهد بود. اما در صورت افزودن دهانه ها یا ارتفاع به استفاده از وال پست نیاز است.

مشخصات اجرای وال پست

لبه عمودی تیغه ها نباید آزاد باشند. آنها باید به یک تیغه دیگر یا دیوار قائم بر آن و یا یکی از اجزای سازه یا ستونکی که برای همین کار از فولاد، بتن آرمه و چوب درست می شود، اتصال کافی برقرار کنند. ستونک ممکن است از یک ناودانی با نمره 6 یا معادل آن از فولاد، بتن آرمه و چوب درست شود. در صورتی که طول تیغه پشت بند از 5.1 متر کمتر باشد، از لبه آن می تواند آزاد باشد.

‌دو طرف وال پست عمودی باید به شکل مناسب در کف و سقف مهار شوند. برای آن می توان پیش از بتن ریزی درون قالب ها پلیت گذاشت و پس از تمام شدن بتن ریزی از آنها برای جوشکاری وال پست ها استفاده کرد. همچنین می توان با انکر بولت تیرها و ستون ها را در پلیت جایگذاری کرد و از آن برای اتصالات وال پست بهره برد.

زلزله های اخیر به وقوع پیوسته در کشور موجب شده است که مهندسان به فکر تغییراتی در ساختار ساختمان ها باشند. یکی از شیوه هایی که برای مهار اجزای غیر سازه ای در ساختمان مطرح شده است، استفاده از وال پست یا کلاف های عمودی و افقی است.

منبع:

آرین تیس